گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران ، h-moradimoghadam@semnan.ac.ir
چکیده: (3768 مشاهده)
سابقه و هدف:از زوایای مختلفی می‌توان تولیدات علمی را بررسی کرد که ترسیم نقشه‌های علمی یکی از رایج‌ترین آن‌ها است چرا که با ترسیم نقشه علمی می‌توان دید روشن‌تر و جامع‌تری از تحلیل‌های لازم به دست آورد. هدف از این پژوهش ترسیم و تحلیل نقشه موضوعی و شبکه هم‌نویسندگی مقالات مجله اعتیادپژوهی است. مواد و روش‌ها:این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد علم‌سنجی با استفاده از تحلیل هم رخداد واژگان و تحلیل شبکه انجام شده است. جامعه پژوهش را تمامی مقالات مجله اعتیادپژوهی طی سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۷ تشکیل می‌دهد. به منظور تحلیل دادهها از نرم‌افزارهای Ravarmatrix، UCinet و Netdraw استفاده شده است. یافته‌ها: تحلیل دادهها نشان داد که در مجموع طی سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۷، ۴۶۳ مقاله در این مجله منتشر شده است. بررسی نقشه هم رخدادی واژگان مقالات مجله اعتیادپژوهی نشان داد که موضوعاتی همچون اعتیاد، معتاد، سوء مصرف، نگرش، وابستگی، ولع مصرف، زنان، افسردگی، آمادگی اعتیاد، سلامت روان، کیفیت زندگی، دانش‌آموزان و خودکارآمدی از مهمترین موضوعات مقالات بوده است. همچنین ترسیم و تحلیل شبکه هم‌نویسندگی این مقالات، ۶ خوشه را نشان داد. بررسی شاخص‌های مرکزیت نشان داد که محمدخانی، محمدی فر و نجفی از مهمترین نویسندگان به لحاظ این شاخص هستند. نتیجه‌گیری: نقشه هم رخداد واژگان موضوع اعتیاد نشان داد که رویکرد موضوعی بیشتر مطالعات در حوزهی روانشناسی بوده است تا پزشکی. از این رو نیاز است که دامنه موضوعی مختلفی برای مجله تبیین شود و انواع دیگر اعتیاد نیز مورد توجه قرار گیرد.
