سابقه و هدف: استفاده از تکنیک علمسنجی جهت کسب بینشی جامع در زمینه تحقیقات مربوط به کارکنان دانشی اقدامی نوین بوده و امکان درک جامعی از مجموعه گستردهای از مقالات و تحقیقات منتشرشده را برای محققان فراهم میسازد. هدف از مطالعه پیش رو، تحلیل و نگاشت تولیدات علمی بینالمللی در زمینه کارکنان دانشی است.
مواد و روشها: پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و با استفاده از روشهای علمسنجی و با فن تحلیل همنویسندگی و همواژگانی انجام شده است. جامعه آماری شامل ۱۹۷۶ مقاله نمایهشده در Web of Science در کارکنان دانشی در بازه زمانی ۱۹۲۹ تا ۲۰۲۱ بود که با استفاده از روشهای آمار توصیفی در نرمافزارهای VOSviewer، PreMap و BibExcel بررسی شدهاند.
یافتهها: نتایج مطالعه نشاندهندهی روند صعودی انتشار مقالات حوزه کارکنان دانشی در ده سال اخیر بود. بر اساس نقشههای حاصلشده از تحلیل مدارک مورد مطالعه، مفاهیمی از قبیل: اقتصاد تجاری، بهداشت شغلی محیط عمومی و علوم کامپیوتر از جمله پرکاربردترین زمینهها در حوزهی تحقیقات کارکنان دانشی در سطح بینالمللی به شمار میروند. نتایج این پژوهش نشان داد که نقشه علمی حوزه کارکنان دانشی از ۷ خوشه موضوعی تشکیل شده که خوشهها به ترتیب در مورد ویژگی شغلی کارکنان دانشی، عوامل زمینهای محیط کار، عوامل نگهدارنده شغلی، ویژگیهای مربوط به ارتباط میان کارکنان، سلامت، عوامل انگیزشی شغلی، مدیریت دانش و جنبههای عمومی کار دانشی مربوط میشود.
نتیجهگیری: ترسیم نقشههای همواژگانی در مقاطع زمانی مختلف مورد بررسی، تغییرات و پایداریهایی را در مفاهیم و واژههای مرتبط با حوزهی کارکنان دانشی نشان میدهد. با بررسی پارادایم، تحول کمات کلیدی مشخص شد، واژههای کلیدی نیز از تمرکز بر عوامل اصلی تفاوت میان کارکنان دانشی با سایر کارکنان به سمت عوامل روانی مربوط به کارکنان و عوامل انگیزشی برای نگهداری این کارکنان تغییر کردند.