مرکز تحقیقات مدیریت سلامت، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، تهران، ایران ، hmrc1391@gmail.com
چکیده: (3395 مشاهده)
سابقه و هدف:سیاست‌های کلان اقتصاد مقاومتی بر کاهش وابستگی‌های خارجی و جلوگیری از خروج غیرضروری ارز از کشور تاکید دارد. هدف از انجام این مطالعه محاسبه میزان خروج ارز ناشی از چاپ مقالات در مجلات خارجی و ارایه راهکارهای لازم در حوزه پژوهش است. مواد و روش‌ها:مطالعه حاضر، یک مطالعه ترکیبی (کمّی- کیفی) بود. در مرحله اول، تمامی مقالات چاپ شده در مجلات خارجی نمایه شده در بانک اطلاعاتی Scopusبا آدرس دانشگاه‌های منتخب طی سال ۲۰۰۸ ، ۲۰۱۳ و ۲۰۱۸ به روش سرشماری انتخاب و سپس هزینه انتشار آن‌ها محاسبه شد. در مرحله دوم، با برگزاری جلسه بحث گروهی متمرکز (FGD) با حضور ۱۵ نفر از خبرگان پژوهش، راهکارهای کاهش خروج ارز در پژوهش‌های علوم پزشکی مورد بررسی قرار گرفت. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS ۱۶و MAXQDA ۲۰۱۸ انجام شد. یافته‌ها: متوسط خروج ارز در سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۸ به ازای هر مقاله برای دانشگاه Aبه ترتیب ۳۲۸ و ۲۹۰ دلار و برای دانشگاه Bبه ترتیب ۱۱۱ و ۲۵۸ دلار بود. در سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۸ اختلاف آماری معناداری از لحاظ خروج ارز ناشی از چاپ مقالات بین دانشگاه‌ها وجود نداشت (P>۰.۰۵). راهکارهای کاهش خروج ارز و توسعه اقتصاد مقاومتی در حوزه انتشار مقالات در ۳ حوزه اصلی (شامل علم‌سنجی، ارزیابی اقتصادی نشر و سیاست‌گذاری انتشارات علمی) و ۹ حوزه فرعی استخراج شد. نتیجه‌گیری: چاپ مقالات در مجلات علمی که در خارج از ایران منتشر می‌شوند می‌تواند منجر به خروج قابل ملاحظه ارز از کشور و تاثیرات اقتصادی مرتبط با آن شود. نهادهای سیاست‌گذار علم و فناوری در ایران می‌توانند با توسعه پایگاه‌های استنادی داخلی، ایجاد شبکه ارتباطی قوی بین مجلات داخلی و توسعه کمّی و کیفی مجلات داخلی به دانشگاه‌ها کمک نمایند تا از طریق چاپ مقالات در مجلات معتبر داخلی، از خروج ارز از کشور جلوگیری نمایند.
Meskarpour-Amiri M, Yaghoubi M, Yousefi Y. Estimation the amount of currency outflow arising from publishing articles in foreign journals and providing strategies for resistance economy. CJS 2020; 7 (2) :7-17 URL: http://cjs.mubabol.ac.ir/article-1-206-fa.html
مسکرپور امیری محمد، یعقوبی مریم، یوسفی یعقوب. برآورد میزان خروج ارز ناشی از انتشار مقالات در مجلات خارجی و ارایه راهکارهای توسعه اقتصاد مقاومتی. مجله علم سنجي كاسپين. 1399; 7 (2) :7-17
