گروه پژوهشی ارزیابی سیاست‌ها و پایش علم، فناوری و نوآوری، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران، ایران ، Janavi@nrisp.ac.ir
چکیده: (3879 مشاهده)
سابقه و هدف:نظر به ضرورت ارتباط دانشگاه و جامعه، هدف این پژوهش تحلیل علم‌سنجی پژوهش‌های حوزه سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی در تحکیم روابط دانشگاه‌ها با فضای اجتماعی بوده است. مواد و روش‌ها:پژوهش حاضر از نوع علم‌سنجی است. جامعه‌ی آماری این پژوهش شامل کلیه‌ی مقاله‌های منتشر شده داخلی و خارجی در پایگاه وب‌آوساینس در دوره‌ی ۱۰ ساله از ابتدای سال ۲۰۱۹-۲۰۱۰ در حوزه سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی و ارتباط دانشگاه با جامعه است. جهت ترسیم نقشه هم‌تألیفی سازمان‌ها، نقشه چگالی کشورها و همچنین هم‌رخدادی واژگان از نرم‌افزار VOS viewer استفاده شده است. یافته‌ها: بیشترین و کمترین تولیدات علمی در حوزه مورد بررسی به ترتیب در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۴ بود. بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده از نرم‌افزار VOS viewer، تعداد ۱۳۶ گره و ۳۰۸۴ پیوند در نقشه وجود دارد. موضوعات «آموزش عالی»، «انواع سطوح سواد رسانه‌ای»، «فناوری و تکنولوژی»، و «برنامه آموزشی نوین» بر اساس خوشه‌بندی واژگان پربسامد، به عنوان خوشه‌های موضوعی حوزه‌ی سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی شناسایی شدند. همچنین کشورهای اسپانیا، مکزیک و شیلی در شبکه هم‌تألیفی مدارک حوزه سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی از بیشترین میزان چگالی برخوردار بوده‌اند. تحلیل خوشه‌ای شبکه هم‌تألیفی کشورها در حوزه سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی و روابط دانشگاه با فضای اجتماعی نشان می‌دهد که این شبکه از ۶ خوشه متمایز تشکیل شده است. نتیجه‌گیری: هم‌آیندی واژگان گوناگونی از خانواده «اجتماع»، «دانشگاه» و «فضای دیجیتال» در ترسیم نقشه علم، بیانگر اهمیت و لزوم ارتباط تنگاتنگ جامعه و دانشگاه در بستر فضای دیجیتالی و رسانه‌ای است.
Janavi E, Abdi S. Scientometric analysis of scientific outputs in the field of media and information literacy. CJS 2021; 8 (1) :10-21 URL: http://cjs.mubabol.ac.ir/article-1-221-fa.html
جنوی المیرا، عبدی ساجده. تحلیل علم‌سنجی تولیدات علمی حوزه سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی. مجله علم سنجي كاسپين. 1400; 8 (1) :10-21
