دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران ، saradakhesh@gmail.com
چکیده: (3011 مشاهده)
سابقه و هدف:پژوهش حاضر با هدف تعیین روند ظهور موضوع‌های برجسته و ترسیم ساختار فکری پژوهش‌های حوزه وب معنایی صورت گرفته است. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر به روش علم‌سنجی و با استفاده از تحلیل شبکه‌های اجتماعی انجام شده است. جامعه پژوهش شامل کلیه برونداد‌های پژوهشی حوزه وب معنایی است که در بازه‌ی زمانی ۲۰۱۹- ۱۹۹۰ در مجلات پایگاه Web of Science نمایه شده است. به منظور گردآوری داده‌ها، کلیدواژه «Semantic Web» به دلیل جامعیت آن، در فیلد «Topic» که دربرگیرنده عنوان، چکیده و کلیدواژه است، از ابتدا تا سال ۲۰۱۹ مورد جستجو قرار گرفت. در ادامه داده‌های ۱۶۱۱۱ مدرک بازیابی شده، در تاریخ ۱۸ مهر ۹۹ (۹ اکتبر ۲۰۲۰) با فرمت «Plain Text» در دسته‌های ۵۰۰ تایی استخراج شد و در نهایت ۳۴ فایل در نرم‌افزار CiteSpace منتقل و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که رشد اصلی حوزه وب معنایی در قرن ۲۱ رخ داده است. بیشترین آمار انتشارات مربوط به دو بازه‌ی زمانی ۲۰۱۱-۲۰۰۷ و ۲۰۱۶-۲۰۱۴ است. «Michel Dumontier» هم‌زمان با برخورداری از شکوفایی (۸/۵۰) و مرکزیت (۱۹) بالا در شبکه هم‌نویسندگی وب معنایی، تاثیرگذارترین نویسنده بود. در کل از بین ۶۲ دانشگاه همکار فعال در حوزه وب معنایی، دانشگاه «Karlsruhe» آلمان هم‌زمان بیشترین شکوفایی (۲۷/۵۶) و عملکرد را داشت. به‌علاوه در اشاره به طبقات موضوعی نوظهور وب معنایی، به ترتیب موضوعات علوم کامپیوتر و کاربردهای بین‌رشته‌ای، مهندسی، سیستم‌های کنترل و خودکارسازی و هوش مصنوعی مطرح شد؛ زیرا به طور هم‌زمان بالاترین مرکزیت و شکوفایی را داشتند. نتیجه‌گیری:تحلیل شبکه هم‌رخدادی واژگان پژوهش‌های وب معنایی نشان داد که روند زمانی ظهور این واژگان در طی سال‌های مختلف از وب معنایی و XML شروع شده و اخیرا بر کلیدواژه‌های مدیریت دانش، تجارت الکترونیک، بازیابی اطلاعات، فراداده، سیستم‌های مبتنی بر دانش و قابلیت‌های همکاری شبکه متمرکز شده است.
