دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران ، razeghi@umz.ac.ir
چکیده: (252 مشاهده)
سابقه و هدف:هدف این پژوهش، تعیین عوامل اجتماعی مؤثر بر میزان تولید علمی در حوزه علوم اجتماعی در کشورهای خاورمیانه با استفاده از روش داده‌های تابلویی است. این مطالعه تلاش دارد نقش متغیرهایی همچون تحصیلات زنان، فرصت‌های تحصیلی برابر، عدالت اجتماعی، دسترسی به حکمرانی دیجیتال، جمعیت و امید به زندگی را در تقویت تولید علمی تحلیل نماید. مواد و روش‌ها:این پژوهش از نوع کمّی و کاربردی است که با بهره‌گیری از روش کتابخانه‌ای و اسنادی، داده‌های مورد نیاز از منابع معتبر بین‌المللی جمع‌آوری نموده است. جامعه آماری شامل ۱۲ کشور منتخب خاورمیانه با دسترسی کامل به داده‌ها در بازه زمانی ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۱ است. داده‌های مربوط به متغیرهای اجتماعی از شاخص پیشرفت اجتماعی و بانک جهانی، و داده‌های تولید علمی از پایگاه Scimago استخراج شده‌اند. برای تحلیل داده‌ها از روش اقتصادسنجی داده‌های تابلویی با آزمون‌های آماری چون ریشه واحد Hadri، آزمون اف لیمر، هاسمن و ناهمسانی واریانس LR استفاده شده و مدل نهایی با بهره‌گیری از نرم‌افزار EViews۱۲ بر اساس اثرات ثابت برآورد شده است. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که افزایش تعداد زنان دارای تحصیلات عالیه، تأثیر مثبت و معناداری بر تولید علمی دارد. همچنین، فرصت‌های تحصیلی برابر، عدالت اجتماعی، دسترسی به حکمرانی دیجیتال، رشد جمعیت و امید به زندگی نیز به‌عنوان متغیرهای مؤثر و معنادار در افزایش تولید علمی شناسایی شدند. در این میان، تحصیلات عالیه زنان با بالاترین ضریب تأثیر (۵۵۴/۷) بیشترین نقش را ایفا کرده است. نتیجه‌گیری:نتایج پژوهش حاضر نشان داد که عوامل مختلف اجتماعی و ساختاری تأثیر معناداری بر میزان تولید علمی در کشورهای مورد بررسی داشته‌اند. به‌ویژه، افزایش تعداد مشارکت علمی زنان دارای تحصیلات عالی و فرصت‌های تحصیلی برابر، به‌طور معناداری با رشد تولید علمی همراه بوده‌اند.
Razeghi N, Rezaei Roshan H. Panel data analysis of social factors affecting the scientific production in social sciences field in the Middle East. CJS 2025; 12 (1) :76-85 URL: http://cjs.mubabol.ac.ir/article-1-378-fa.html
رازقی نادر، رضائی روشن هدی. تحلیل داده‌های تابلویی از عوامل اجتماعی مؤثر بر تولید علمی در رشته علوم اجتماعی در کشورهای خاورمیانه. مجله علم سنجي كاسپين. 1404; 12 (1) :76-85
