دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ایران ، mokhtariazad@gmail.com
چکیده: (18555 مشاهده)
مقدمه و هدف: دادههای برگرفته از پایگاههای اطلاعاتی مؤسسه اطلاعات علمی (ISI) و شاخصهای علمسنجی حاصل از این دادهها، مبنای قضاوت در مورد توسعه و اثرگذاری علمی است. هدف از این مقاله، تبیین تفاوت های بین علوم تجربی، علوم اجتماعی و علوم انسانی از منظر شاخص های علمسنجی ISI است.
مواد و روشها: با بازتحلیل یافتههای آماری برخی متون علمسنجی، استخراج آمارهایی از وبسایت ISI و مرور برخی متون مربوط تفاوتهای علمسنجی سه قلمرو علوم تجربی، علوم اجتماعی و علوم انسانی بررسی شده است.
یافتهها: محدودیتهای ناشی از پایگاههای استنادی، از جمله پایگاههای اطلاعاتی ISI از یک سو و تفاوتهای ماهوی و درونی رشتهها و حوزههای مختلف علوم، کاربرد یکسان و تفسیر بیملاحظه شاخصهای علمسنجی را زیر سؤال میبرد. عواملی چون تفاوت میزان تحت پوشش قرار گرفتن علوم تجربی، علوم اجتماعی و علوم انسانی در ISI، یکسان نبودن جهتگیریهای ملی (یا بینالمللی) مجلات نمایهشده در ISI بر حسب قلمروها، حوزهها و رشتههای مختلف علوم، تفاوت در کموکیف تکوین و توسعه نظریهها و متعاقب آن، تنوع الگوهای نشر و استناد و رفتارهای ارجاعدهی پژوهشگران حوزههای علوم، تفاوت در محملهای نشر و مخاطبان هدف، مانع زبان (غالب بودن زبان انگلیسی در نمایهنامههای ISI)، گرایش بیشتر به تألیف فردی در برخی رشتهها نسبت به برخی دیگر و استناد به رسانههای مختلف ارتباطی مکتوب در علوم اجتماعی و انسانی در مقایسه با علوم تجربی و ... تفاوتهایی را در کارکردهای علمسنجی برای این رشتهها و حوزهها سبب شده است.
نتیجهگیری: با توجه به محدودیت و نامتوازن بودن علمسنجی برای همۀ رشتههای علمی با تکیۀ صرف بر پایگاههای اطلاعاتی ISI، روششناسی پیشنهادی جدیدی برای علمسنجی، به ویژه در حوزههای علوم انسانی و حوزههای کیفی علوم اجتماعی لازم است که تلفیقی از روشهای کنونی علمسنجی و داوری کیفی خبرگان هر حوزه باشد.
Mokhtari H, Mirzaei A. Differences among Science, Social Science and Humanities from the Perspective of the Scientometric Indicators of Scientific Information Institute (ISI). CJS 2016; 3 (1) :23-29 URL: http://cjs.mubabol.ac.ir/article-1-99-fa.html
مختاری حیدر، میرزایی عباس. تفاوتهای علوم تجربی، علوم اجتماعی و علوم انسانی از نگاه شاخصهای علم-سنجی مؤسسهی اطلاعات علمی (ISI). مجله علم سنجي كاسپين. 1395; 3 (1) :23-29